Bursztyn gdzie występuje

Żywica drzew iglastych sprzed co najmniej 40 milionów lat transportowana była na południe przez rzeki z terenów Skandynawii i obecnego Bałtyku. Osadzona została w morskich osadach paleogeńskich – tak zwanej n i e b i e s k i e j z i e m i w delcie rzeki umownie nazwanej mityczną nazwą Eridan, wpadającej do morza eoceńskiego.

Bursztyn bałtycki , wydobywany jest prawie bez przerwy od XVII wieku bezpośrednio z tego złoża, na terenie Półwyspu Sambijskiego (Rosja) z głębokości najwyżej 50 m. W polskiej części delty w okolicy Gdańska złoże zalega na głębokości około 120 m, co na razie wyklucza możliwość jego eksploatacji. Sukcynit, równie przydatny do obróbki jak ten z rejonu bałtyckiego, został również osadzony w osadach paleogeńskich wzdłuż południowego brzegu morza eoceńskiego. Poza tą znajdującą się w okolicy Gdańska znane są jeszcze, co najmniej dwie eoceńskie delty: na terenie Polski delta Parczewa oraz na terenie Ukrainy delta Klesowa. Zasoby złoża bursztynu w delcie Parczewa oszacowano na około 7000 ton. Złoże znajduje się na niewielkiej głębokości, co daje możliwość jego eksploatacji, jednak bursztyn nie jest tam jeszcze wydobywany.

Obszarem występowania sukcynitu, w osadach młodszych niż bursztyn w rejonie Bałtyku i Ukrainy (tzn. górnooligoceńskich-dolnomioceńskich), jest rejon środkowych Niemiec. W kopalni paleogeńskich węgli brunatnych Goitsche bursztyn odkryto w 1974 roku. Wydobycie bursztynu dochodziło tam do 50 ton rocznie. Obecnie jednak kopalnia jest nieczynna.

Bursztyn ze złóż paleogeńskich został w ostatnim milionie lat przeniesiony transportem lodowcowym, rzeczno- lodowcowym bądź rzecznym na znaczne odległości na obszar Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Niemiec, aż do wschodnich wybrzeży Wysp Brytyjskich, a także do Jutlandii i południowych wybrzeży Skandynawii. W holocenie jak również współcześnie bursztyn podlegając burzowym procesom Bałtyku, osadzany jest na plażach, a w procesie falowania naturalnie obtaczany. Na wybrzeżu Skanii morze wyrzuca rocznie około 30 kg bursztynu. W Polsce ze zbieractwa uzyskuje się około 4 tony bursztynu rocznie.

Stwierdzenie występowania bursztynu w osadach czwartorzędowych metodami poszukiwań geologicznych jest w Polsce możliwe praktycznie tylko w pewnych rejonach, np. najmłodszych holoceńskich plaż Bałtyku. Niemniej jednak przy opracowywaniu mapy rozprzestrzenienia bursztynu w Polsce udało się ustalić, że na bursztyn natrafiono, co najmniej 750 razy. We wszystkich złożach bursztyn występuje w naturalnych, określonych formach n a c i e k ó w, takich jak sople, formy soplopodobne czy krople, bądź w formach wypełnień szczelin silnie kiedyś żywicujących drzew. Bursztynowe o ś r ó d k i, które powstały w szczelinach – w korze, pod korą, czy w drewnie, czasem nawet między słojami rocznych przyrostów, są swoistym typem skamieniałości - śladem obecności drzew nieraz o niewyobrażalnych rozmiarach. Znane są bryły, zawsze z nagromadzenia żywicy w szczelinach, o masie aż do 2-5 kg, a największa, którą można zobaczyć w Muzeum Przyrodniczym Uniwersytetu im. Humboldta w Berlinie, waży 9,75 kg. Bursztyn, który przebył daleki transport, bądź podlegał naturalnemu szlifowaniu w warunkach morskiego falowania, występuje w formach o t o c z a k ó w albo drobnych z i a r e n lub o k r u c h ó w o różnym stopniu obtoczenia.

Bursztyn gdzie występuje ?

Złoża bursztynu